Образование.Советский.Минск
2.91K subscribers
101K photos
4.91K videos
20 files
12.2K links
Официальный Telegram-канал управления по образованию администрации Советского района г. Минска
加入频道
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

13 студзеня пачынаецца Шчодры тыдзень, часам гэты час называюць багатымі Калядамі, а на захадзе Палесся — Гаготы, Агатуха. Кажуць, што гэта назва пайшла ад слова "гагатаць".

Сёння ў нашай рубрыцы мы раскажам пра Шчадроўкі.

У гэты тыдзень гатавалі другую (багатую, шчодрую) куццю, бліны🥞 з падлівай і смажанай каўбасой, кашы, суп і іншую ежу, дзе стравам надаваўся магічна-абрадавы сэнс.

На Калядныя святы прыходзіў да беларусаў і Бог балявання і бяседы Шчадрэц. 3 ім беларусы весяліліся💃 некалькі дзён. Шчадрэц з’яўляецца да людзей па вечарах. Гэта дзяцюк высокага росту. У руках Шчадрэц  трымае тоўстае жазло, якое аздоблена рознакаляровымі тасёмкамі.

Шчадраванцы разам са Шчадрацом наведваюць усіх вяскоўцаў, а потым застаюцца ў аднаго з іх і да раніцы весяляцца😄.

📌Цікава: «Шчадрэц» - вечар варажбы🔮. Варажылі і дарослыя, і дзеці, а асабліва незамужнія дзяўчаты, якія хацелі даведацца, што іх чакае ў наступным годзе.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёння ў нашай рубрыцы мы раскажам пра балота.

Выраз «людзі на балоце» стаў для беларусаў ледзь не другой назвай. Доля праўды ў гэтым ёсць: нават пасля маштабнай меліярацыі, якая працягвалася з некаторымі перапынкамі на працягу ўсяго ХХ стагоддзя, наша краіна застаецца адным з лідэраў па колькасці балот. Пры гэтым балоты толькі на першы погляд здаюцца аднолькавымі - практычна ў кожнага з іх ёсць свая "разыначка".

Балоты займаюць практычна 1,7 мільёна гектараў Беларусі, яны адсарбуюць з атмасферы велізарную колькасць вуглякіслага газу. А яшчэ балоты набіраюць усё большую папулярнасць у турыстаў.

Пакуль нявырашанай застаецца праблема дэградацыі азёрных экасістэм. Многія беларускія вадаёмы сёння зарастаюць расліннасцю, пагаршаецца кармавая база для рыб, парушаецца відавы склад іхтыяфаўны.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёння ў нашай рубрыцы мы раскажам пра хрышчэнне.

На свята заўжды наведвалі царкоўную службу, пасля якой абавязкова набіралі святую ваду. Як правіла, зрабіць гэта можна ў спецыяльна абсталяваных месцах на тэрыторыі храма або ўнутры яго. Вяртаючыся дадому, вадохрышчанскай вадой разам са свечкай і, чытаючы малітву, асвячалі кожны пакой у кватэры. Таксама лічылася, што ў кранах на Вадохрышча цячэ асвячоная вада.

На свята з раніцы абавязкова выпівалі шклянку святой вады і толькі пасля гэтага разам з сям'ёй садзіліся за стол, на які ставілі дзевяць страў. Акрамя таго, на свята імкнуліся акунуцца ў палонку. Гэта можна было зрабіць у абсталяваных месцах як на тэрыторыі касцёла, так і на тэрыторыі некаторых рэк. Месца было зроблена ў форме крыжа. Бацькі верылі, што, акунуўшыся ў палонку, можна было не хварэць цэлы год.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёння ў нашай рубрыцы мы раскажам пра Стрэчанне Гасподняе.

Назіраючы за надвор’ем, нашы продкі заўважалі, што гэты дзень з’яўляецца мяжой прыродных сезонаў. Дарэчы, у народным календары захавалася выслоўе "Грамніцы – паўзіміцы", бо менавіта сёння зіма паварочвацца на цёплы час. Таму Грамніцы і святкаваліся як сустрэча зімы з летам.

Паводле пераканання іншых, у гэты дзень Юр’я быццам бы выпрабоўвае свае стрэлы, кідаючы іх у нячыстую сілу. Таму 15 лютага можна пачуць і першыя грымоты. А ўвогуле,  у народзе лічылі, што ў гэты дзень Зіма з Летам сустракаецца.

Галоўнае – гэты дзень не праходзіў незаўважаным. Пасля яго сяляне-мужчыны ладзілі ўжо сохі і бароны, рыхтуючыся да веснавых палявых работ, а сялянкі-жанчыны сядалі за кросны.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёння ў нашай рубрыцы мы раскажам пра вышыванне.

Вышыванне на Беларусі лічылася рамяством выключна жаночым, хоць і з пэўнымі ўзроставымі абмежаваннямі. Вышыванне было справай дзяўчыны ў той перыяд яе жыцця, калі ўсе думкі і жаданні накіроўваліся на вяселле. Дзяўчынку з 8 гадоў пачыналі навучаць рукадзеллі. З 12-15 гадоў яна пачынала асвойваць працэс арнаментацыі тканін (дома, на вячорках).

Беларуская вышыўка валодае асаблівымі рысамі. Яна адрозніваецца строгасцю арнаменту, выразнасцю геаметрычнага ўзору, стрыманасцю каларыту. Вышыўка ў асноўным чырвоная з невялікім даданнем чорнага і шэрага колераў. Няма ніводнага сюжэтнага ўзору, які атрымаў бы паўсюднае распаўсюджванне.

Найважнейшым элементам вышывак беларусаў з'яўляўся ромб, яго варыянты і асобныя часткі. Ромб, па народнай тэрміналогіі, амаль усюды называўся»кругам". Ён з'яўляўся сімвалам ўраджаю, дажджу, Вялікага Сонца, Зямлі – карміцелькі.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёння ў нашай рубрыцы мы раскажам пра люты.

Люты — апошні месяц зімы, багаты на мяцеліцы. Сучасная беларуская назва адлюстроўвае яго характэрную асаблівасць — месяц моцных і злосных маразоў. Аб гэтым сведчыць і такая народная прыказка: «Завірухі і мяцелі ў лютым адгудзелі».

Нашы продкі па стану лютага прадказвалі асаблівасці будучага надвор’я. Напрыклад, калі ў гэтым месяцы быў востры мароз, зіма павінна працягвацца нядоўга. Люты меў свой адпаведнік у другім паўгоддзі: калі люты — сухі, то жнівень будзе гарачы.

Існавала такая прыкмета: шмат вады на дарогах – чакай добрага сенакосу. Сяляне чакалі павелічэння статкаў коз і авечак.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёння ў нашай рубрыцы мы раскажам пра традыцыі святкавання 23 лютага ў Беларусі.

Традыцыі адзначаць Дзень абаронцаў Айчыны больш за 100 гадоў. Аднак нямногія ведаюць, што за час свайго існавання свята некалькі разоў мяняла назву.

Асаблівае гучанне дата 23 лютага набыла пасля Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне. Яна стала ўвасабляць адвагу і мужнасць савецкіх салдат.

Цікавы нюанс: першапачаткова 23 лютага лічылася памятным днём, зусім не святочным. Толькі з 1949 года ў гонар вайскоўцаў пачалі праводзіць урачыстыя мерапрыемствы з парадам тэхнікі і канцэртамі. Хутчэй за ўсё, адсюль і бярэ пачатак традыцыя дарыць падарункі мужчынам у гэты дзень.

Але з часам сітуацыя змянілася, і віншаванні ў гэты дзень зараз прымаюць і жанчыны, служачыя ў войску.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёння ў нашай рубрыцы мы раскажам пра Міжнародны жаночы дзень.

8 сакавіка ў Беларусі сапраўды лічыцца днём вясны. А яшчэ — жаночай пяшчоты, цеплыні і ўвагі да жанчыны, незалежна ад яе статусу.

Афіцыйна свята 8 сакавіка было абвешчана Арганізацыяй Аб’яднаных Нацый у 1975‑м — у год, аб’яўлены ААН Міжнародным годам жанчын. Пасля распаду Савецкага Саюза некаторыя дзяржавы адмовіліся ад гэтага свята. У Беларусі яно засталося.

У Беларусі — самыя папулярныя кветкі на 8 сакавіка — цюльпаны, бо гэты дзень асацыюецца з прыходам вясны. А вырошчваюцца яны «па- буйному» ў многіх рэгіёнах Беларусі. Папулярныя, вядома ж, і ружы, і крокусы, і гіяцынты… Не здае пазіцый і мімоза. Хоць жыццё гэтай так званай Акацыі серабрыстай вельмі кароткае, яна працягвае заставацца фаварыткай і ў беларускіх жанчын.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёння ў нашай рубрыцы мы раскажам пра народныя прыкметы вясны.

Многія прыкметы былі звязаны не толькі з прыроднымі з'явамі, але і з жывёламі, птушкамі і нават казуркамі.

▪️Так ўбачыць ранняй вясной белага зайца азначала, што вясна яшчэ не ўступіла ў свае законныя правы і надвор'е ў бліжэйшы час будзе халодная.
▪️Доўгая лінька зайцоў таксама казала пра не хуткім пацяпленні.
Калі па ранняй вясне вароны купаюцца - да цяпла і добрай вясны.
▪️Качкі, якія прыляцелі з зімоўе тоўстымі прадказвалі халодную і зацяжную вясну.
▪️Дзяцел, які пачаў гучна стукаць у сакавіку, таксама прадказваў доўгую вясну.
▪️Гракі, якія вярнуліся пасля зімоўе ў свае старыя гнёзды, абяцалі дружную і цёплую вясну.
▪️Прыкмячалі ранняй вясной як раставаў снег. Так, калі снег раставаў, а на дарозе заставаўся бугор, то год будзе добрым і ураджайным, а калі снег спачатку цалкам схадзіў з дарогі, то і год не парадуе.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёння ў нашай рубрыцы мы раскажам пра Камаедзіцу.

«Камаедзіца» – старадаўняе свята шанавання мядзведзя.
У гэты дзень нашыя продкі імкнуліся ўлагодзіць і задобрыць махнатага звера. Зранку гатавалі любімыя стравы мядзведзя: гарохавую кашу, сушаную рэпу і аўсяны кісель. А пасля абеду качаліся на зямлі і імітавалі звычкі асілка беларускіх лясоў .

С
вята ўключае ў сябе шэсце пераапранутых з удзелам мядзведзя і святочны абед, імітуюцца звычкі жывёлы.

Назва свята паходзіць ад камоў (літаральна: есці камы) — сушаны рэпнік, аўсяны кісель, якія лічыліся ласункам лясной істоты.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёння ў нашай рубрыцы мы раскажам пра самых прыгожых птушак.

▪️
Зімародак ў Беларусі - нешматлікі від. Гняздуецца на рэках Буг, Іслач, Нёман, Сож. У 2016 годзе гэты госць з тропікаў стаў сімвалам Валожынскага раёна, дзе знаходзіцца Налібоцкая пушча.
▪️Даўгахвостая сініца, або апалоўнік - пухнаты ружавата-белы шарык з доўгім хвастом, самая дробная птушка Беларусі. Цалкам магчыма, яна стане птушкай 2021 года ў Беларусі, так як перамагла ў народным галасаванні.
▪️Залацістыя шчуркі - адны з самых яркіх птушачак не толькі ў Беларусі, але і ў Еўропе. Гэтыя красуні пачалі гнездавацца на тэрыторыі Беларусі толькі адносна нядаўна - у 1980-х гадах. Гэтая птушачка б'е злоўленую казурку аб цвёрдую паверхню і старанна расціскае, каб не быць уджаленай пры праглынанні, а крылы і хітынавы панцыр насякомых пазней вырыгвае ў выглядзе маленькіх шарыкаў.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёння ў нашай рубрыцы мы раскажам пра красавiк.

Красавік — другі месяц вясны. Беларуская назва паходзіць ад слова «красаваць», бо менавіта ў гэты перыяд з’яўляюцца першыя краскі — кветкі. Гэтаму адпавядае і другое найменне, што сустракаецца ў старажытнай літаратуры, – квецень.

Гэта месяц з вясновым настроем, але прырода яшчэ захоўвае сляды зімы: «Красавік чорны ў полі, а ў бары — белы». Калі ж вясна здаралася ранняя, дрэвы пачыналі пакрывацца маладымі лісткамі, пасля чаго ўжо гром на зялёнае голле ўспрымаўся ў народзе як паказчык будучых поспехаў у жыцці і гаспадарцы. Пра гэта гаварылася і ў прыкмеце: «У красавіку грымот — цёплы будзе год».

У нашых продкаў былі такія прыкметы: калі замаразкі — будзе добры ўраджай; калі ідзе дождж, то лета будзе засушлівым; якое надвор'е сёння, такое будзе на Вялікдзень.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёння ў нашай рубрыцы мы раскажам аб тым, як зберагчы вярбу да наступнага года.

▪️
Зразайце галінкі вострым нажом, каб не паламаць дрэва.
▪️Прыйшоўшы дадому наліце ў вазу чыстай халоднай воды і пастаўце іх.
▪️Вазу можна размясціць на стале, падваконніку ці побач з абразам.

Вярбу можна захоўваць як у вадзе, так і без яе. Аднак у вадзе яна доўга стаяць не будзе, а праз некаторы час верхняя частка высахне, ніжняя можа загніць. Большасць вернікаў захоўваюць букеты ў вазе без вадкасці. Так ён можа захоўвацца некалькі месяцаў.

Калі пакінутая ў вадкасці галіна дала гучкі — гэта выдатны знак. У хаце ўсё добра і яе насельнікі чыстыя намерамі. Рэкамендуюць пасадзіць чаранкі ў зямлю і даглядаць за імі.

Прыйшоўшы дадому пасля асвячэння, калі ў вас ёсць хворы чалавек у сям'і, то можна заварыць галіны з чытаннем малітвы, а потым даць адвар хвораму. Яшчэ адзін варыянт — пакласці асвячоны пучок пад падушку хворага і памаліцца аб яго здароўі.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёння ў нашай рубрыцы мы раскажам пра Велікодныя звычаі беларусаў.

У старажытныя часы лічылася: каб муж і жонка жылі ў гармоніі, на велікодны стол абавязкова трэба паставіць запечаную свініну, а для дабрабыту — сала. Тыя, хто хацеў папаўнення ў сям'і, рыхтавалі каўбасу. А вось алей, сыр, тварог, а таксама прадукты з іх (пірагі, булкі з тварагом) сімвалізавалі сытае жыццё і поспех.

Сімвал свята — яйкі (крашанкі), што ўвасаблялі перамогу жыцця над смерцю. Іх здаўна фарбавалі пераважна ў чырвоны колер. У народзе казалі: «Свята Вялічка з чырвоным яечкам!» Дарэчы, нашы продкі надавалі асаблівае значэнне не толькі крашанкам, але і ўсім велікодным стравам. Булкі і пірагі сімвалізавалі цела Хрыста і радасць жыцця, соль — сувязь Бога з народам, дабрабыт і сэнс існавання, а віно — кроў Ісуса.

Адно з правіл свята — сход сям'і за адным сталом. Даўней перад трапезай гаспадар апырскваў асвячонай вадой усе пабудовы на сваёй сядзібе.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёння ў нашай рубрыцы мы раскажам пра баню.

Лічыцца, што першае афіцыйнае згадванне аб заснаванні лазняў на тэрыторыі нашай краіны з'явілася ў грамаце на Магдэбургскае права 1499 г. гораду Мінску, якой кіраванне горадам ад феадальнай улады перадавалася выбарнай грамадскай уладзе і дзе асобным пунктам запісана: «Маюць таксама (мяняне) магчымасць пабудаваць грамадскую лазню для агульнага карыстання там.

Звычайна беларуская лазня складалася з двух аддзяленняў- халоднага прылазніка і ўласна лазні. Прылазнік выкарыстоўваўся не толькі як памяшканне для распранання, але і як мыццёвае памяшканне. Дзверы паміж прылазнікам і мыльным аддзяленнем заўсёды рабіліся маленькія і з нізкім прытолкам, - каб гарачая пара праз гэтыя дзверы не знікала. Звычайна лазня размяшчалася бліжэй да крыніцы вады (рака, возера, студня і інш.), каб ваду было недалёка насіць, і далей ад жылых і іншых гаспадарчых пабудоў (неабходная мера супраць магчымага пажару).

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёння ў нашай рубрыцы мы раскажам пра традыцыйныя напоі.

Традыцыйныя напоі – таксама важная частка культуры, сімвал беларускай гасціннасці і прыветнасці. Раскажам пра напоі, якія традыцыйна былі на святах і застоллях беларусаў.

▪️
Квас – адзін з найбольш папулярных традыцыйных напояў у нашай краіне. У напой дадавалі цукар, ягады, разынкі. Квас і цяпер карыстаецца папулярнасцю сярод беларусаў.
▪️Збіцень - гэта духмяны адвар з зёлак і прыправаў з дадаткам мёду або цукру. Пры прыгатаванні збіценя ўсе інгрыдыенты кіпяціліся разам, каб прыправы паспелі аддаць напою свой водар і смак.
▪️ Сок бярозавы п’юць і свежы, і даўшы яму перабрадзіць, і крыху закіснуць. Так ён зберагаецца ў бочцы да жніва, і яго бяруць у поле. Кіславата – салодкі, рэзкі, дужа добры ў спёку.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёння ў нашай рубрыцы мы раскажам пра Дзень Перамогі ў Беларусі.

Беларусы - адна з найбольш пацярпелых у выніку вайны нацый. Гітлераўцы правялі ў Беларусі больш за 140 карных аперацый, у час якіх поўнасцю або часткова знішчылі 5454 вёскі.

У баявых дзеяннях у гады вайны ўдзельнічалі 34,4 млн савецкіх ваеннаслужачых, у тым ліку больш за 1,3 млн беларусаў і ўраджэнцаў Беларусі. За мужнасць і гераізм больш за 300 тыс. з іх узнагароджаны ордэнамі і медалямі. 444 воінам прысвоена ганаровае званне Героя Савецкага Саюза, з іх 88 удзельнікам падполля і партызанскага руху ў Беларусі, 70 чалавек сталі поўнымі кавалерамі ордэна Славы, 4 беларусы - двойчы Героямі Савецкага Саюза.

У летапісе Беларусі не было бітвы больш бязлітаснай, чым Вялікая Айчынная вайна. Памяць пра страшную вайну і Вялікую Перамогу не можа згаснуць: яна навекі ўпісана ў гісторыю Айчыны і кожнай беларускай сям'і.

#советский_район #расцем_беларусамі